Program u kratkim crtama
Interreg-IPA Program prekogranične saradnje Mađarska-Srbija (Interreg-IPA CBC Mađarska-Srbija) je inicijativa u okviru finansijskog okvira Evropske unije za period
2014 – 2020. godine, u sklopu Instrumenta za pretpristupnu pomoć (IPA).
Program je odobrila Evropska komisija odlukom C(2015) 9488, 15. decembra 2015. godine. Oslanja se na Uredbu (EZ) broj 231/2014 Evropskog parlamenta i Saveta, kao i na implementacionu Uredbu Komisije (EU) broj 447/2014 (IPA II implementaciona Uredba).
Na osnovu sistema „zajedničkog upravljanja“ država učesnica – Mađarske i Srbije, Program finansira i podržava projekte saradnje neprofitnih organizacija koje se nalaze u Programskoj oblasti, uključujući mađarske županije NUTS III nivoa Čongrad i Bač-Kiškun i srpske okruge koji su ekvivalentni NUTS III nivou: Zapadna Bačka, Severna Bačka, Južna Bačka, Severni Banat, Centralni Banat, Južni Banat i Srem.
Interreg-IPA CBC Mađarska–Srbija je četvrta generacija programa prekogranične saradnje u pograničnom regionu Mađarske i Srbije. Pod sloganom „Dobri susedi stvaraju zajedničku budućnost“, Program podržava razvoj stabilnog regiona okrenutog saradnji, kao i unapređivanje sveukupnog kvaliteta života u pograničnom regionu. On omogućava ekonomsku saradnju organizacija iz ove dve države, neguje zajednički identitet i kulturno i istorijsko nasleđe pograničnog regiona, te doprinosi održivosti i bezbednosti životne sredine. Shodno tome, Interreg–IPA CBC Mađarska – Srbija program može se smatrati nastavkom prethodnog IPA Programa prekogranične saradnje Mađarska–Srbija, koji je sproveden u finansijskom okviru EU za period 2007. – 2013.
Detaljne informacije o IPA Programu prekogranične saradnje Mađarska–Srbija se nalaze na veb-sajtu programa.
Pregled glavnih karakteristika programa koji je pokrivao period
2007 – 2013. godina i opis projekata koji su implementirani u okviru tog programa mogu se naći u publikaciji Projektni katalog (Project Catalogue). Pored toga, primeri uspešno implementiranih projekata i dobre saradnje su predstavljeni u publikaciji Primeri dobre saradnje (Examples of Good Cooperation).
Objašnjenje naziva programa
Interreg, poznat i kao Evropska teritorijalna saradnja (European Territorial Cooperation) je program EU koji stimuliše regione u EU da rade zajedno i uče jedni od drugih kroz zajedničke programe, projekte i mreže, koji imaju za cilj smanjivanje nejednakosti između regiona, jačanje kohezije i podršku optimalnom ekonomskom razvoju tako što se bave svakodnevnim životnim pitanjima kao što su saobraćaj, obrazovanje, energija, zdravstvo i zaštita životne sredine.
Interreg primenjuje tri instrumenta politike EU:
- Evropski fond za regionalni razvoj (European Regional Development Fund – ERDF) – koji pruža podršku prekograničnim, transnacionalnim i međuregionalnim programima saradnje između Država članica;
- Instrument za pretpristupnu pomoć (Instrument for Pre-accession Assistance - IPA) – koji pruža podršku saradnji između regiona i država EU i država koje su u procesu pristupanja EU;
- Instrument za evropsko susedstvo (European Neighbourhood Instrument - ENI) – koji pruža podršku saradnji između regiona EU i regiona država koje se graniče sa EU.
Detaljne informacije o Interreg mogu se pronaći na internet stranici: www.interreg.eu.
IPA – Instrument za pretpristupnu pomoć je finansijski instrument EU koji podržava saradnju između regiona i država EU – u ovom slučaju Mađarske i država koje su u procesu pristupanja – u ovom slučaju Srbije. IPA uključuje sledećih pet komponenti:
- reforme tokom priprema za pridruživanje EU i sa njima povezanim unapređivanjem institucija i kapaciteta;
- socio-ekonomski i regionalni razvoj;
- zapošljavanje, socijalne politike, obrazovanje, promociju rodne ravnopravnosti i razvoj kadrovskih resursa;
- poljoprivredu i ruralni razvoj;
- regionalnu i teritorijalnu saradnju.
Zemlje kandidati za članstvo u EU, uključujući i Srbiju, su kvalifikovane za svih pet IPA komponenti.
Prekogranična saradnja (CBC – Cross-border Cooperation) ima za cilj promovisanje dobrosusedskih odnosa, unapređenje stabilnosti, bezbednosti i napretka na obostranu korist dve partnerske države, kao i stimulisanje njihovog skladnog, uravnoteženog i održivog razvoja.
Pogranični region Mađarske i Srbije – Programska oblast pokriva sledeće oblasti (koje se administrativno definišu kao nivo NUTS III ili njegov ekvivalent) u pograničnom regionu Mađarske i Srbije: županije Čongrad i Bač-Kiškun u Mađarskoj i okruge Zapadna Bačka, Severna Bačka, Južna Bačka, Severni Banat, Centralni Banat, Južni Banat i Srem u Srbiji. Detaljna analiza Programske oblasti se nalazi u Programu saradnje (Cooperation Programme).
Važne karakteristike programa
Princip Vodećeg korisnika
Princip Vodećeg korisnika je osnovni preduslov prilikom svih operacija koje se finansiraju kroz Program. Vodeći korisnik predstavlja Projekat i ima ulogu jedinog direktnog kontakta između projekta i zajedničkih upravljačkih tela Programa. Vodeći korisnik je odgovoran za stvaranje funkcionalnog konzorcijuma partnera na projektu na osnovu sporazuma o partnerstvu.
Prekogranični uticaj
Kako bi imali zajedničke projekte sa stvarnim prekograničnim efektima, obavezno je da partneri na projektima sa obe strane granice učestvuju u projektu. Planiranje i implementacija projekata mora biti usklađena sa zajedničkim kriterijumima saradnje: zajedničkim planiranjem, zajedničkim odabirom osoblja, zajedničkim finansiranjem i zajedničkim sprovođenjem projekata. Rezultati projekata treba da imaju uticaj na obe strane granice.
Javne nabavke
Javne nabavke u celoj oblasti Programskoj oblasti - i na teritoriji Mađarske i na teritoriji Srbije, biće sprovođene u skladu sa procedurama ugovaranja eksternih aktivnosti EU.